مناسبات مکانی و بازتولید کلیشه‌های جنسیتی: تناظر دنیای ذهنی و دنیای عینی در رمان طوبی و معنای شب

مناسبات مکانی، به عنوان یک لایۀ نشانه­شناختی در مطالعات گفتمانی، در بازتولید روابط قدرت، تولید هژمونی و مشروعیت به ایفای نقش می­پردازند. در این پژوهش، سعی بر آن داریم تا با بررسی نسبت­های مکانی زن شخصیت اصلی رمان، طوبی، نشان دهیم که چطور مکان دلالتگر می­شود و چطور به واسطۀ جنسیت، نشاندار می­شود. خانه، نقشی محوری در رمان طوبی و معنای شب ایفا می‌کند؛ خانه‌ای که با شروع داستان، طوبی در حیاط آن توصیف می‌شود و تا پایان رمان که پیری و مرگ طوبی است، او را در بر گرفته است. پیوند خوردن این خانه و زنِ شخصیت اصلی رمان، دلالت­های چندی را در پی دارد که در این پژوهش با استفاده از نظریۀ نشانه­شناسی مکان به تبیین آن پرداختیم. فرض این پژوهش بر این است که در این رمان، تقابل دوتایی درون/ بیرون با تقابل دوتایی زن/ مرد متناظر است؛ به این معنی که درون با زنانگی و بیرون با مردانگی نشان­دار می‌شود و برهم زدن این تناظر به فاجعه می­انجامد. این ساختار تمایزی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که ذهن، درونی‌ترین لایۀ مکانی می‌شود که شخصیت‌های زن در آن زندگی می‌کنند. همچنین این ساختار تمایزی به تقسیم کار جنسیتی و برخی کلیشه‌های جنسیتی در رمان دامن می‌زند.